Pracując w branżach inżyniersko-technicznych podstawą jest umiejętność czytania rysunku technicznego. Wybierając kształcenie w kierunkach takich jak operatorzy maszyn, spawacze, mechanicy, mechatronice czy robotyce część zajęć szkolnych będzie poświęcona tej tematyce. Korzystając z opracowanego poniżej kompendium wiedzy już teraz możesz poznać specyfikę rysunków technicznych i sprawdzić swoje umiejętności w tym kierunku.
Rozpoczynając przygodę z zawodami technicznymi Twoja znajomość oznaczeń, tolerancji, opisów będzie na każdym kroku weryfikowana. Podejmowane przez Ciebie decyzje będą bazować na tym co potrafisz wyczytać z rysunku technicznego.
Rysunek techniczny jako forma komunikacji
Rysunek to podstawowa dokumentacja produkcyjna niemalże w każdej branży, od produkcji seryjnej zabawek po produkcję samolotów i wahadłowców. Ustanowienie uniwersalnych zasad tworzenia
i opisywania rysunku pozwala na jednoznaczne przekazanie dokładnych wymagań i danych odnośnie produktu.
Mało kto zdaje sobie z tego sprawę, ale rysunek techniczny to doskonałe narzędzie komunikacji pomiędzy inżynierami, konstruktorami, a przemysłem.
Rysunek umożliwia zrozumiałą komunikację nawet pomiędzy osobami, które nie mówią w tym samym języku. Z drugiej strony wymaga to poznania zasad czytania ze zrozumieniem rysunku technicznego.
W związku z zapewnieniem uniwersalności dokumentacji technicznej ustanowiono normę, która określa zasady zapisu rysunku technicznego.
Rysunek techniczny podstawy
Rysunek techniczny niezależnie od produktu czy branży powinien posiadać uniwersalny układ. Na rysunku najczęściej znajdziesz „zwymiarowany” produkt oraz notatki i tabele.
Obszar rysunku technicznego ze względu na zapis informacji podzielony jest na:
- tabelę informacyjną
- tabelę rewizji
- tabelę z BOM (bill of material)
- notatki i specyfikacje
- litery i liczby określające położenie (np.D3)
Rysunek techniczny – tabela informacyjna
Tabelka umiejscowiona najczęściej w dolnym prawym rogu zawiera informacje na temat twórcy rysunku oraz podstawowe informacje o produkcie. Znajdziecie tam najczęściej nazwę firmy, czasami jej adres oraz imię i nazwisko inżyniera, który rysunek stworzył. Ponadto tabelka powinna zawierać informację o numerze części, jej nazwie użytkowej, rewizji rysunku, skali, jednostkach wymiarowych oraz wymiarze rysunku.
Dodatkowo znajduje się tam również bardzo istotna informacja na temat metod rzutowania, która może diametralnie zmienić sposób odczytywania rysunku. W swojej karierze możecie spotkać się
z dwoma stylami przygotowania rysunków: amerykańskim i europejskim. Różnią się między sobą, właśnie metodą rzutowania. Poniższa grafika powinna rozwiać wasze wątpliwości.
Rysunek techniczny – tabela rewizji
Kolejna tabelka na rysunku określona we wpisie jako numer 2, znajduje się najczęściej w prawym górnym rogu. Określa ona historię zmian naniesionych na rysunek. Każda zmiana na rysunku nosi za sobą konieczność zmiany rewizji. Zmiany mogą być istotne jak np. zmiana krytycznego wymiaru, zacieśnienie tolerancji itp. lub w zasadzie tylko kosmetyczne np. dla starszych rysunków wykonuje się tak zwany remastering, czyli takie trochę odmładzanie. W tabeli tej znajduje się najczęściej data zmiany, rodzaj zmiany oraz symbol rewizji. Rewizje mogą być oznaczane liczbowo lub poprzez literę.
Rysunek techniczny – tabela BOM
Tabelka ta występuje tylko i wyłącznie w produktach składających się z więcej niż jednego elementu. Jest to najprościej pisząc lista materiałów, która tworzy dany produkt. W tabeli znajdują się najczęściej numery części składowych.
Rysunek techniczny – notatki i specyfikacje
Najczęściej notatki znajdują się w lewym dolnym rogu, ale nie jest to zamrożona reguła. W zasadzie
w tym jedynym przypadku przydaje się znajomość języków obcych. W notatkach inżynier umieszcza szczegółowe informacje na temat materiału, procesów wymaganych do wyprodukowania danego elementu oraz metodach kontroli. Zazwyczaj przywołuje się wymagane specyfikacje oraz instrukcję do każdego z procesów i metod kontroli.
Rysunek techniczny – litery i liczby określające obszar Ostatni z omawianych obszarów stanowi podstawę do komunikacji na odległość. Tak jak grając w statki namierzamy układ przeciwnika strzelając w B2, tak na rysunku możemy przedyskutować co nam nie odpowiada w obszarze B2. Rysunek podzielony jest na osi X liczbami w równych odstępach, a na osi
Y literami w równych odstępach. Tworzy to siatkę współrzędnych, która ułatwia lokalizację
i nakierowuje rozmówcę w dany obszar. Dużo łatwiej jest poprosić o zweryfikowanie wymiaru w C5
o wymiarze 24mm, niż prosić o znalezienie wymiaru 24mm na całym rysunku.