Mikrometr inaczej mikromierz jest to jedno z najpopularniejszych narzędzi pomiarowych. Mikrometr został wynaleziony w 1844 roku. Od dawien dawna mikrometr wykorzystywany był do pomiarów. Teraz jest to jedno z najdokładniejszych przyrządów pomiarowych. Z jakich elementów zbudowany jest mikrometr? Jakie czynności należy wykonać przed pomiarem? I najważniejsze jak wykonać pomiar mikrometrem.
Mikrometr – co to jest?
Mikrometr jest narzędziem pomiarowym służącym do wykonywania dokładnych pomiarów elementów.Wykonując pomiary mikrometrem dokonujesz pomiaru z bardzo dużą dokładnością rzędu 0,01 – 0,001 mm. Dzięki mikrometrowi, który wyróżnia się łatwą konstrukcją oraz prostą obsługą wykonasz precyzyjne pomiary z bardzo dużą dokładnością. Czasami suwmiarka może okazać się niewystarczającym przyrządem pomiarowym. Wówczas z pomocą przyjdzie Ci mikrometr.
W zależności od budowy, mikrometry umożliwiają nam wykonanie pomiarów:
- wewnętrznych,
- zewnętrznych,
- głębokości,
- średnicy,
- grubości ścianek.
Również mikrometry możemy podzielić na mikrometry cyfrowe oraz mikrometry analogowe. Dostępne są mikrometry z różnymi zakresami pomiarowymi: 0÷25 mm, 25÷50 mm, 50÷75 mm i tak dalej, co 25 mm.
Mikrometr – budowa
Kolejnym punktem, który opiszę będzie budowa mikrometru. Z jakich elementów zbudowany jest mikrometr? Mikrometr zbudowany jest z następujących elementów:
- kabłąk,
- kowadełko,
- wrzeciono,
- tuleja,
- bęben,
- sprzęgiełko,
- zacisk (hamulec),
śruba mikrometryczna.
Tuleja służy do odczytywania wyników. Na tulei znajduje się główna podziałka. Podziałka główna (pozioma) w zależności od rodzaju mikrometru, na górze bądź na dole posiada podziałkę co
1 mm oraz co 0,5 mm. Bęben służy do odczytywania wyników. Obwód bębna podzielony jest na 50 części co 0,01 mm. Pomiędzy kowadełkiem (nieruchoma część) a wrzecionem (ruchoma część) umieszcza się element pomiarowy.
Również warto wspomnieć o powierzchniach pomiarowych. Powierzchnie pomiarowe są to miejsca styku z mierzonym przedmiotem. Powierzchnie pomiarowe wykonuje się z węglików spiekanych w celu zapewnienia odporności na zużycie.
Sprzęgiełko służy do dojechania do elementu.Dzięki śrubie mikrometrycznej możesz wykonać pomiary z dużą dokładnością oraz ze stałą siłą nacisku. Jest to charakterystyczną cechą mikrometru.
Również taką ciekawostką jest to, że mikrometr spełnia Postulat Abbego, który mówi nam, że maksymalna dokładność uzyskiwana jest, gdy oś przyrządu i oś pomiaru są wspólne. Znajdują się na jednej linii. Dzięki temu Twoje pomiary będą rzetelne i dokładne. Niestety suwmiarka nie spełnia tego postulatu.
Również mikrometr posiada hamulec, który przeciwdziała zmianie pozycji. Podczas, gdy zablokujesz hamulec, a będziesz przekręcał śrubą mikrometryczną, usłyszysz charakterystyczny dźwięk. Jest to grzechotka. W tym momencie STOP. Dalej nie należy przekręcać śrubą.
Kabłąk jest to element mikrometru, który łączy pozostałe elementy. Dodatkowo mikrometr posiada osłonę termoizolacyjną, która ochrania przed przenoszeniem ciepła z dłoni na kabłąk. Ponadto podczas wykonywania pomiarów udogodnieniem dla Ciebie będzie wykorzystanie statywu.
Mikrometr – najczęściej popełniane błędy
Niestety, ale podczas wykonywania pomiarów za pomocą mikrometru możesz popełnić błędy. Gdy wykonujesz pomiar możesz zmierzyć cięciwę zamiast średnicy. Do dość często popełnianych błędów zaliczamy niepoprawny odczyt wartości. Gdy odczytujesz wynik pomiaru pod kątem zamiast na wprost. Jak poprawnie wykonać odczyt pomiaru z mikrometru? Dowiesz się w kolejnej części artykułu.
Mikrometr – co zrobić przed pomiarem?
Przed pomiarem mikrometrem musisz sprawdzić, czy przyrząd posiada aktualne świadectwo wzorcowania. Nawet dla nowego przyrządu powinieneś mieć świadectwo jakości.
Przed pomiarem możesz sam dokonać oględzin. Co należy sprawdzić? Najpierw sprawdź powierzchnie pomiarowe. Sprawdź, czy nie są uszkodzone, zabrudzone, czy nie są skorodowane. Należy sprawdzić przesuw wrzeciona, czytelność kres.
W przypadku mikrometru elektronicznego sprawdź czytelność wyświetlacza oraz czy działają wszystkie przyciski. Kolejnym krokiem, który powinieneś wykonać jest sprawdzenie zera. Jeśli po skręceniu mikrometru kreski nie pokrywają się na 0, wówczas możesz to skorygować za pomocą kluczyka, który dołączony jest do zestawu. Z tyłu mikrometru, na tulei znajduje się otwór, który służy do ustawienia
0. Za pomocą kluczyka przesuń tuleję, aby linie się zrównały.
Mikrometr – jak wykonać pomiar?
Gdy chcesz wykonać pomiar mikrometrem musisz umieścić przedmiot pomiędzy kowadełkiem
a wrzecionem. Następnie delikatnie dokręć bęben oraz sprzęgiełko do usłyszenia charakterystycznego dźwięku. Podczas odczytywania wyniku z mikrometru powinieneś przeczytać wynik trzymając mikrometr na wprost siebie. Podziałka główna (pozioma) w zależności od rodzaju mikrometru, na górze bądź na dole posiada podziałkę co 1 mm oraz co 0,5 mm. Natomiast setne części milimetra odczytujesz z podziałki na bębnie. Wartość, którą odczytujesz z bębna pokrywa się z linią. Przykład 1 – pomiar wynosi 5,35 mm. Przykład 2 – pomiar wynosi 4,80 mm.
Przechowywanie i konserwacja
Mikrometr należy przechowywać w odpowiednim pudełku. Nie należy skręcać do końca krawędzi powierzchniowych. Również mikrometr należy wzorcować.
Podsumowanie
W celu wykonania dokładnych pomiarów przedmiotów użyj mikrometru. Do wyboru masz mikrometry analogowe oraz mikrometry elektroniczne z wyświetlaczem. Również w zależności od mierzonej cechy możesz wykorzystać mikrometr dostosowany do tego (np. mikrometr do pomiarów zewnętrznych, wewnętrznych). Wykonując pomiar mikrometrem otrzymasz wynik z dokładnością nawet do 0,001 mm.